ศิลปะใต้ดินแห่งกรุงเทพมหานครที่สถานีรถไฟใต้ดินพหลโยธิน
หลายคนคงเคยได้ยินคำว่า “ศิลปะใต้ดิน” หรือ “คาตาโคม” (Catacombs) ในสมัยศิลปะคริสเตียนยุคแรกที่ยังไม่ได้รับการยอมรับและถูกข่มขู่คุกคามจากทหารโรมัน จนต้องมีการสร้างงานจิตรกรรมฝาผนังไว้ในอุโมงค์ใต้ดิน กระทั่งปัจจุบันศิลปะใต้ดินได้ฟื้นคืนชีพกลับมาอีกครั้งในประเทศไทยภายใต้แนวคิด “Metro Art : The Inspiring District” ที่สถานีรถไฟใต้ดินพหลโยธินซึ่งเพิ่งเปิดตัวอย่างเป็นทางการไปเมื่อวันที่ 25 มกราคม 2566 ที่ผ่านมา เพื่อฉีกกรอบแนวคิดเดิมว่างานศิลปะต้องจัดแสดงภายในอาร์ตแกลอรี่หรือพิพิธภัณฑ์ศิลปะแค่เพียงเท่านั้น แต่ภายในสถานีรถไฟใต้ดินก็สามารถเป็นพื้นที่รวมพลของคนมีศิลปะในหัวใจได้เช่นกัน
ประเทศไทยไม่ได้เป็นชาติแรกที่มีการจัดแสดงงานศิลปะภายใต้รถไฟใต้ดิน ความจริงแล้วที่กรุงสต็อกโฮล์ม เมืองหลวงของประเทศสวีเดน ได้ชื่อว่าเป็นสถานีรถไฟใต้ดินที่มีการจัดนิทรรศการศิลปะยาวที่สุดในโลก ขณะที่สถานีพหลโยธินเน้นงานศิลปะแนว Street Art ที่สามารถเข้าถึงรสนิยมของคนรุ่นใหม่และวิถีชีวิตของผู้คนในสังคมเมืองได้ง่ายกว่า โดยเปิดพื้นที่ให้ศิลปินไทยได้มีเวทีในการแสดงผลงานและความสามารถ ไม่ว่าจะเป็น ณภัทร จงจิตตโพธา เจ้าของฉายา “The Jum” ที่นำเสนอผลงานชื่อ “Fire Friend Town Station” โดยใช้ไฟเป็นสัญลักษณ์ในการปลุกไฟหรือพลังของคนรุ่นใหม่ให้ออกมาใช้ความรู้ความสามารถในทางที่ถูกต้อง เน้นสีสันสดใสเพื่อให้ทุกคนหวนรำลึกถึงความสุขความทรงจำในวัยเด็ก สังเกตได้ว่าพื้นที่โดยรอบสถานีจะประดับตกแต่งด้วย Art Sticker Wall Wrap ช่วยสร้างบรรยากาศให้เหมือนหลุดเข้าไปอยู่ในโลกแห่งจินตนาการ
ขณะที่ “ไอติม” ภริมโรจน์ ภิญโญ ได้สร้างสรรค์ผลงาน “The Happiness of Gon World” โดยใช้ตัวละครมังกร “เจ้าก้อน” (Jao Gon) ซึ่งอาศัยอยู่ใน “Forest City” ป่าแห่งความคิดสร้างสรรค์ที่มีดอกพาริมโรสเป็นตัวแทนของความสุขที่งอกงามขึ้นมา ความน่าสนใจอยู่ที่งานประติมากรรมเจ้าก้อนทั้งขนาดใหญ่ที่เป็นจุดถ่ายรูปเช็คอินยอดนิยม เน้นการมีส่วนร่วมและสร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างผลงานกับผู้คนผ่านการทดลองสวมศีรษะกับหน้ากากเจ้าก้อน และประติมากรรมขนาดเล็กที่จัดแสดงอยู่ภายในตู้กระจก โดยนิทรรศการดังกล่าวจะมีการสลับปรับเปลี่ยนทุก 3 เดือนเพื่อเปิดโอกาสให้ศิลปินท่านอื่นได้นำผลงานมาจัดแสดงบ้าง และสร้างแรงจูงใจให้ประชาชนทั่วไปคอยติดตามปฏิทินกิจกรรมและนิทรรศการใหม่อย่างต่อเนื่อง
นอกจากการแสดงนิทรรศการศิลปะแล้ว ภายในสถานีรถไฟใต้ดินพหลโยธินยังมีกิจกรรมส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ที่ศูนย์การเรียนรู้ศิลปะ (Art Learning Center) ภายใต้การประสานความร่วมมือกับเครือข่ายสีน้ำนานาชาติ (International Watercolor Society Thailand) ได้แก่ การฝึกวาดภาพสีน้ำ ศิลปะตัดกระดาษ ศิลปะประดิษฐ์ เป็นต้น มีการจัดตั้งอาร์ตแกลอรี่ ได้แก่ IWS Gallery และ Galleria Benetti เพื่อให้ศิลปินหน้าใหม่ได้นำผลงานของตนเองและแลกเปลี่ยนเรียนรู้เรื่องราวในแวดวงศิลปะกับกลุ่มเป้าหมายได้อย่างเสรี ทั้งยังมีตลาดงานคาร์ฟ (Marcke de I’art” ตลาดนัดศิลปะที่เปิดโอกาสให้คนรุ่นใหม่สามารถนำสินค้าหรือผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับงานศิลปะมาจำหน่ายเพื่อหารายได้อีกทางหนึ่งด้วย ส่งผลให้ศิลปะได้กลายมาเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวันของผู้คนมากยิ่งขึ้น ถือเป็นการสร้างสุนทรียภาพในการใช้ชีวิตท่ามกลางปัญหาเศรษฐกิจและความเครียดจากภาระงานหรือการเรียน จึงเป็นพื้นที่ศิลปะแห่งใหม่ของกรุงเทพมหานคร
“Metro Art : The Inspiring District” ที่สถานีรถไฟใต้ดินพหลโยธินเปิดให้เข้าชมทุกวันระหว่าง 06.00-21.00 น. โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย พื้นที่จัดแสดงงานแบ่งออกเป็น 2 ฝั่ง ทั้งด้านทิศเหนือและใต้ของสถานีบนพื้นที่กว่า 1,000 ตารางเมตร ใครที่อยู่บนดินแล้วชีวิตขาดสีสัน ก็ลองลงไปใต้ดินเพื่อแต่งแต้มแรงบันดาลใจที่สวยงามได้ ณ “Metro Art : The Inspiring District”
